اثبات رابطه ي زوجيت دائم و الزام به ثبت

مدت زمان مطالعه: 8 minutes

1. تعریف اصطلاحات حقوقی اثبات زوجیت:

– زوجیت: زوجیت به رابطه حقوقی میان زن و مرد در قالب عقد نکاح گفته می‌شود که بر اساس توافق میان طرفین و شرایط قانونی معتبر ایجاد می‌شود. در حقوق ایران، زوجیت به‌طور رسمی از طریق عقد نکاح (موقت یا دائم) به رسمیت شناخته می‌شود.

– اثبات زوجیت: اثبات زوجیت به معنای اثبات وجود رابطه زناشویی قانونی و رسمی میان زن و مرد است. این موضوع زمانی اهمیت پیدا می‌کند که یکی از طرفین یا شخص ثالث، نسبت به اثبات وجود یا عدم وجود ازدواج و رابطه زوجیت اعتراض داشته باشد.

– شهادت شهود: در فرآیند اثبات زوجیت، شهادت شهود می‌تواند به‌عنوان یک دلیل برای تایید وجود یا عدم وجود رابطه زوجیت به‌کار رود. در حقوق ایران، شهادت دو نفر مرد در مواردی که مستندات کتبی یا رسمی در دسترس نباشد، از ابزارهای مهم برای اثبات زوجیت به شمار می‌رود.

– مهر: مهر مبلغی است که مرد هنگام عقد نکاح به زن پرداخت می‌کند و یکی از شرایط عقد است. مهر در برخی موارد می‌تواند به‌عنوان دلیلی برای اثبات زوجیت به کار رود.

2. توضیح موضوع اثبات زوجیت با ذکر یک مثال:

فرض کنید مردی به نام «علیرضا» و زنی به نام «فاطمه» که به مدت یک سال با یکدیگر زندگی کرده‌اند، در حال حاضر درگیر یک اختلاف حقوقی هستند. فاطمه ادعا می‌کند که علیرضا به او وعده ازدواج داده، اما هیچ سند رسمی از عقد نکاح وجود ندارد و او هیچ‌گاه مهر خود را دریافت نکرده است. علیرضا به عنوان خواهان، به دادگاه مراجعه می‌کند و برای اثبات وجود ازدواج و رابطه زوجیت با فاطمه، شهادت شهود، قرارداد کتبی که مهر و امضای هر دو طرف در آن موجود است، و شواهد دیگر را به دادگاه ارائه می‌دهد.

در این موقعیت، دادگاه برای اثبات زوجیت و احراز شرایط قانونی اقدام به بررسی مستندات و دلایل موجود می‌کند. در صورتی که شهادت شهود یا سایر مدارک ارائه‌شده متقاعدکننده باشد، دادگاه حکم به اثبات زوجیت صادر می‌کند.

3. بررسی شرایط قانونی مورد نیاز برای ثبت دادخواست اثبات زوجیت:

برای ثبت دعوی اثبات زوجیت، شرایط زیر باید رعایت شود:

1. وجود عقد نکاح: اولین شرط برای اثبات زوجیت، وجود عقد نکاح میان طرفین است. این عقد باید به‌طور رسمی و با رعایت شرایط قانونی انجام شده باشد.
2. عدم ثبت رسمی عقد: در صورتی که عقد نکاح به هر دلیلی ثبت رسمی نشده باشد (مانند ازدواج در دفاتر ثبت نکاح یا عدم ثبت در ثبت احوال)، یکی از طرفین می‌تواند برای اثبات زوجیت به دادگاه مراجعه کند و با ارائه دلایل، اثبات کند که میان آن‌ها رابطه زوجیت برقرار بوده است.
3. دلایل اثباتی: برای اثبات زوجیت، طرفین باید دلایل قوی‌تری مانند شهادت شهود، قرارداد کتبی یا سایر مستندات معتبر ارائه دهند. دادگاه بدون داشتن دلایل کافی، نمی‌تواند حکم به اثبات زوجیت بدهد.
4. دلیل یا شواهد متقن: در صورتی که یکی از طرفین ادعای زوجیت کند و طرف دیگر آن را رد کند، باید شواهد و دلایل مستند (مانند شهادت شهود، گواهی‌های پزشکی، روابط اجتماعی و…) را به دادگاه ارائه دهند.

ادله اثبات دعوی حقوقی مرتبط با موضوع اثبات زوجیت:

1. شهادت شهود: در مواردی که هیچ سند رسمی و کتبی از عقد نکاح وجود ندارد، شهادت دو نفر مرد یا یک مرد و دو زن می‌تواند برای اثبات زوجیت به‌عنوان مدرک قانونی پذیرفته شود.
2. قرارداد کتبی یا سند رسمی: اگر عقد نکاح میان طرفین به‌صورت رسمی ثبت شده باشد، سند عقد نکاح که در دفاتر ثبت احوال یا دفاتر ازدواج ثبت شده است، بهترین مدرک برای اثبات زوجیت است.
3. مهر و هدایا: در برخی موارد، پرداخت مهر (که بخشی از عقد نکاح است) می‌تواند به‌عنوان شواهدی برای اثبات رابطه زوجیت در نظر گرفته شود. اگر مهر پرداخت شده باشد یا نشانه‌هایی از آن در دسترس باشد، می‌توان آن را دلیلی برای اثبات زوجیت در نظر گرفت.
4. اسناد و مستندات دیگر: گاهی اوقات مکاتبات میان طرفین، کتب یا نامه‌هایی که در آن‌ها به‌طور ضمنی یا صریح به رابطه زوجیت اشاره شده است، می‌تواند به‌عنوان مدرک برای اثبات این رابطه مورد استفاده قرار گیرد.

اهمیت ثبت رسمی عقد: یکی از نکات مهم در اثبات زوجیت این است که ثبت رسمی عقد نکاح در دفاتر ازدواج و ثبت احوال، به‌عنوان سند معتبر و قانونی از اثبات زوجیت عمل می‌کند. بنابراین، در صورت عدم ثبت رسمی عقد، اثبات زوجیت به‌طور غیررسمی از طریق مدارک دیگری مانند شهادت شهود و قراردادهای کتبی انجام می‌شود.

قدم به قدم ثبت دادخواست اثبات زوجیت

• مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی به همراه مدارک فوق الذکر.
  • در صورت نیاز ثبت نام در سامانه ثنا.
  • فایل دانلود شده را از طریق شبکه های مجازی “مانند ایتا، روبیکا، سروش، آی گپ”  به شماره دفتر خدمات قضایی مربوطه ارسال نمایید و منتظر فرا رسیدن نوبت خود باشید.
  • ثبت دادخواست و اخذ پرینت دادخواست ثبت شده.
  • منتظر دریافت پیامک مبنی به “ثبت دادخواست به شماره 140352555542552525” باشید.
  • پیامک دوم مبنی بر “ارجاع پرونده به شماره 14025114658412156 به شعبه دادگاه” برای شما ارسال خواهد شد.

  • پیامک سوم مبنی بر  “ابلاغیه به شماره 1403587855131586 در سامانه ابلاغ قرار گرفت” را شما ارسال خواهد شد. با دریافت پیامک مزبور به سامانه ثنا مراجعه و ابلاغیه را مشاهده نمایید.

جدول دانلود فایل های مرتبط

ضرورت وجود شواهد معتبر: برای اثبات زوجیت، به‌ویژه در مواردی که سند رسمی وجود ندارد، لازم است که شواهد و مدارک معتبر به دادگاه ارائه شود. این شواهد می‌تواند شامل شهادت شهود، نوشته‌ها، مهر، یا سایر اسناد قانونی باشد.

مواد قانونی (عنوان نوشته)

1. قانون مدنی:

– ماده ۱۲۵۷: «هر کس مدعی حقی باشد باید آن را اثبات کند و مدعی‌علیه هرگاه در مقام دفاع، مدعی امری شود که محتاج به دلیل باشد، اثبات آن بر عهدهٔ او است.»

– ماده ۱۲۵۸: «دلایل اثبات دعوی از قرار ذیل است: ۱- اقرار؛ ۲- اسناد کتبی؛ ۳- شهادت؛ ۴- امارات؛ ۵- قسم.»

– ماده ۱۲۵۹: «اقرار عبارت از اخبار به حقی است برای غیر به ضرر خود.»

– ماده ۱۳۲۱: «اماره عبارت است از اوضاع و احوالی که به حکم قانون یا در نظر قاضی دلیل بر امری شناخته می‌شود.»

2. قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱:

– ماده ۴: «رسیدگی به امور و دعاوی زیر در صلاحیت دادگاه خانواده است: ۱- نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن؛ ۲- نکاح دائم، موقت و اذن در نکاح؛ ۳- شروط ضمن عقد نکاح؛ ۴- ازدواج مجدد؛ ۵- جهیزیه؛ ۶- مهریه؛ ۷- نفقهٔ زوجه و اجرت‌المثل ایام زوجیت؛ ۸- تمکین و نشوز؛ ۹- طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن؛ ۱۰- حضانت و ملاقات طفل؛ ۱۱- نسب؛ ۱۲- رشد، حجر و رفع آن؛ ۱۳- ولایت قهری، قیمومت، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور آنان؛ ۱۴- نفقهٔ اقارب؛ ۱۵- امور راجع به غایب مفقودالاثر؛ ۱۶- سرپرستی کودکان بی‌سرپرست؛ ۱۷- اهدای جنین؛ ۱۸- تغییر جنسیت.»

– ماده ۵۲: «هرگاه مرد یا زنی در دادگاه برخلاف واقع، وجود رابطهٔ زوجیت را انکار کند، به حبس تعزیری درجهٔ شش یا جزای نقدی درجهٔ شش محکوم می‌شود.»

3. قانون آیین دادرسی مدنی:

– ماده ۱۹۹: «در کلیهٔ دعاوی، طرفین دعوی می‌توانند برای اثبات ادعای خود یا دفاع از آن، از دلایل و مدارک قانونی استفاده کنند.»

– ماده ۲۳۰: «در دعاوی مالی که امکان اقامهٔ بینهٔ شرعی وجود ندارد، مدعی می‌تواند با سوگند، ادعای خود را اثبات کند.»

این مواد قانونی نشان می‌دهند که برای اثبات زوجیت، می‌توان از دلایلی مانند اقرار، اسناد کتبی، شهادت شهود، امارات و سوگند استفاده کرد. همچنین، انکار نادرست رابطهٔ زوجیت دارای مجازات قانونی است.

حق و حقوق طرفین در اثبات زوجیت: افراد در صورتی که ادعای زوجیت دارند، باید قادر به ارائه شواهد و دلایل کافی برای اثبات این ادعا باشند. در غیر این صورت، ادعای زوجیت قابل اثبات نخواهد بود.