طلاق عسر و حرج چیست؟ شرایط قانونی و بررسی پروندههای واقعی
مدت زمان مطالعه: 6 minutes
1. تعریف طلاق به دلیل عسر و حرج
عسر و حرج به معنای دشواری و تنگنا است که موجب مشقت شدید برای شخصی میشود. در زمینه حقوق خانواده، طلاق به دلیل عسر و حرج به حالتی اطلاق میشود که ادامه زندگی مشترک برای یکی از زوجین، بهویژه زن، به دلیل شرایط سخت و غیرقابل تحمل، غیرممکن یا بسیار مشکل میشود. در این حالت، زوجه میتواند با استناد به شرایط عسر و حرج، از دادگاه درخواست طلاق کند.
2. حکم قانونی طلاق به دلیل عسر و حرج
بر اساس ماده 1130 قانون مدنی ایران، در صورتی که ادامه زندگی مشترک برای زوجه با عسر و حرج همراه باشد، او میتواند از دادگاه درخواست طلاق کند. در این ماده آمده است:
“در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی میتواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق نماید. چنانچه عسر و حرج در دادگاه ثابت شود، دادگاه میتواند زوج را مجبور به طلاق نماید و در صورت امتناع زوج، طلاق به دستور حاکم صادر میشود.”
تبصره: مواردی مانند اعتیاد، سوء رفتار، عدم تأمین نفقه، ترک زندگی مشترک و سایر مواردی که موجب مشقت شدید برای زوجه شود، از مصادیق عسر و حرج محسوب میشوند.
3. بررسی شرایط مرتبط با طلاق به دلیل عسر و حرج
برای اثبات و دریافت حکم طلاق به دلیل عسر و حرج، شرایط و مواردی وجود دارد که باید در دادگاه ارائه شود. برخی از این شرایط عبارتند از:
-
-
عدم تأمین نفقه: اگر زوج به مدت طولانی نفقه زوجه را پرداخت نکند و او را در وضعیت سخت مالی قرار دهد.
-
سوء رفتار و خشونت: اگر زوج رفتارهایی از قبیل خشونت جسمی یا روحی علیه زوجه انجام دهد که ادامه زندگی را برای او غیرقابل تحمل کند.
-
اعتیاد شدید زوج: در صورتی که زوج به مواد مخدر یا مشروبات الکلی اعتیاد شدید داشته باشد و این موضوع زندگی مشترک را مختل کند.
-
ترک زندگی مشترک: اگر زوج بدون دلیل موجه زندگی مشترک را ترک کند و زوجه را در وضعیت دشواری قرار دهد.
-
بیماریهای صعبالعلاج و روانی: در صورتی که زوج به بیماری صعبالعلاج یا روانی مبتلا باشد که ادامه زندگی را برای زوجه بسیار دشوار کند.
-
ادله اثبات دعوی حقوقی طلاق به دلیل عسر و حرج
برای اثبات ادعای عسر و حرج و درخواست طلاق، ارائه ادله محکم و مستندات معتبر در دادگاه ضروری است. برخی از این ادله عبارتند از:
-
شهادت شهود: در صورتی که زوجه بتواند شهادت شهود معتبری ارائه دهد که شرایط سخت زندگی را تأیید کنند.
-
پروندههای پزشکی و روانپزشکی: اگر زوجه به دلیل رفتارهای خشونتآمیز یا شرایط سخت، دچار مشکلات جسمی یا روانی شده باشد، ارائه مدارک پزشکی میتواند به اثبات ادعا کمک کند.
-
گزارشهای پلیس و مراجع قضایی: اگر زوجه در گذشته شکایاتی مانند ضرب و جرح، تهدید یا مزاحمت علیه زوج ثبت کرده باشد، این گزارشها میتوانند به عنوان ادله اثباتی در دادگاه ارائه شوند.
-
استعلام از مراکز ترک اعتیاد: در صورتی که زوجه ادعا کند زوج به مواد مخدر یا الکل اعتیاد دارد، میتواند استعلام از مراکز درمانی و مدارک ترک اعتیاد را به دادگاه ارائه دهد.
اعتیاد شدید زوج به مواد مخدر یا مشروبات الکلی از دلایل عسر و حرج محسوب میشود و زوجه میتواند با استناد به این موضوع، درخواست طلاق کند.
قدم به قدم ثبت دادخواست طلاق عسر و حرج
- مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی به همراه مدارک فوق الذکر.
- در صورت نیاز ثبت نام در سامانه ثنا.
- فایل دانلود شده را از طریق شبکه های مجازی “مانند ایتا، روبیکا، سروش، آی گپ” به شماره دفتر خدمات قضایی مربوطه ارسال نمایید و منتظر فرا رسیدن نوبت خود باشید.
- ثبت دادخواست و اخذ پرینت دادخواست ثبت شده.
- منتظر دریافت پیامک مبنی به “ثبت دادخواست به شماره 140352555542552525” باشید.
- پیامک دوم مبنی بر “ارجاع پرونده به شماره 14025114658412156 به شعبه دادگاه” برای شما ارسال خواهد شد.
-
پیامک سوم مبنی بر “ابلاغیه به شماره 1403587855131586 در سامانه ابلاغ قرار گرفت” را شما ارسال خواهد شد. با دریافت پیامک مزبور به سامانه ثنا مراجعه و ابلاغیه را مشاهده نمایید.
جدول دانلود فایل های مرتبط
| لینک مستقیم دانلود | فرمت فایل | محصول | دسته |
| دانلود | PDF/Word | طلاق به علت عسر و حرج زوجه | دادخواست |
| دانلود | PDF/Word | طلاق به دلیل ترک زندگی توسط مرد | دادخواست |
| دانلود | PDF/Word | اعتراض مرد به حکم طلاق به دلیل عسر و حرج | لایحه |
نکته ای که لازم است مورد توجه قرار گیرد، آن است که برای ورود به سایت عدل ایران، لازم است از مرورگر های معرفی شده توسط قوه قضاییه ، از جمله مرورگر کروم، استفاده شده و همچنین، مرورگر دستگاه فرد، به روزرسانی شده باشد تا با پیغام خطای ورود، مواجه نشود.
مواد قانونی مرتبط با طلاق به دلیل عسر و حرج
- ماده 1130 قانون مدنی:
“در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی میتواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق نماید. چنانچه عسر و حرج در دادگاه ثابت شود، دادگاه میتواند زوج را مجبور به طلاق نماید و در صورت امتناع زوج، طلاق به دستور حاکم صادر میشود.” - ماده 1129 قانون مدنی:
“در صورت عدم پرداخت نفقه از سوی زوج، زوجه میتواند به دادگاه مراجعه کند و درخواست طلاق دهد. در این حالت، دادگاه میتواند زوج را مجبور به طلاق کند.”
زوج میتواند به حکم صادره اعتراض کند، اما اگر ادله و مدارک زوجه محکم باشد، امکان تغییر حکم بسیار کم است.
بله، اگر زوجه بتواند در دادگاه عسر و حرج خود را ثابت کند، دادگاه میتواند بدون رضایت زوج، حکم طلاق را صادر کند.
مدت زمان بستگی به پیچیدگی پرونده و ارائه ادله کافی دارد، اما معمولاً این نوع پروندهها بین چند ماه تا یک سال ممکن است طول بکشد.
خیر، در صورتی که زوجه به دلیل شرایط عسر و حرج ناچار به ترک منزل شده باشد، این موضوع به ضرر او نخواهد بود.
سلام و وقت بخیر. من یه خانم هستم که حدود ۱۰ ساله ازدواج کردم، ولی توی این سالها همسرم دائم من رو تحت فشار روحی گذاشته و از نظر مالی حمایتی نمیکنه.
۱. آیا این شرایط شامل عسر و حرج میشه و میتونم به این دلیل درخواست طلاق بدم؟
۲. چه مدارکی نیاز دارم تا بتونم توی دادگاه اثبات کنم که توی شرایط سختی زندگی میکنم؟
۳. این پروسه چقدر طول میکشه؟ واقعاً خسته شدم و میخوام هرچه زودتر تکلیفم مشخص بشه.
ممنون از راهنماییتون.
سلام و عرض ادب.
در قوانین کشور، عسر و حرج به معنای شرایطی است که ادامه زندگی مشترک را برای زن غیرقابل تحمل میکند. نمونههایی از این شرایط میتواند شامل سوءرفتار مستمر، عدم تأمین نیازهای مالی، اعتیاد شدید، ترک زندگی، و فشارهای روانی باشد.
برای اثبات عسر و حرج، شما باید مدارک و مستنداتی مانند شهادت شهود، پیامکها، و مدارک مالی که نشاندهنده عدم حمایت مالی همسر است، ارائه دهید.
زمان رسیدگی به چنین پروندههایی به شلوغی دادگاهها بستگی دارد، اما معمولاً بین ۶ ماه تا یک سال زمان میبرد.
سلام و خسته نباشید. من سه ساله ازدواج کردم و به خاطر رفتارهای غیرقابل تحمل همسرم، میخوام طلاق بگیرم.
۱. توی این مدت، ایشون حتی یک بار هم نذاشته من با خانوادهام تماس بگیرم و از همه نظر منو محدود کرده. آیا این میتونه دلیل برای طلاق از طریق عسر و حرج باشه؟
۲. میخواستم بدونم اگه همسرم حاضر نشه توی دادگاه حضور پیدا کنه، تکلیف چی میشه؟
۳. من فعلاً توانایی مالی برای گرفتن وکیل ندارم، آیا امکان داره بدون وکیل هم این پروسه رو پیگیری کنم؟
با سلام.
در شرایطی که همسر شما ارتباط شما با خانوادهتان را محدود کرده یا رفتارهای غیرقابل تحملی از خود نشان میدهد، این موضوع میتواند بهعنوان عسر و حرج تلقی شود. لیکن تشخصی عسر و حرج به عهده قاضی رسیدگی کننده می باشد. شما میتوانید با ارائه شهادت شهود یا مدارک مستند، این موضوع را به دادگاه ثابت کنید.
در صورت عدم حضور همسر در دادگاه، دادگاه بهصورت غیابی رسیدگی میکند و در صورت احراز شرایط، حکم طلاق را صادر میکند. اگر توانایی مالی برای گرفتن وکیل ندارید، میتوانید شخصاً به دادگاه مراجعه کنید و دادخواست طلاق از طریق عسر و حرج را ثبت کنید. دادگاه میتواند شما را برای پیگیری پرونده راهنمایی کند.