دعوی مطالبه حق سرقفلی

1. تعریف اصطلاحات حقوقی مرتبط با مطالبه سرقفلی

سرقفلی: مبلغی است که مستأجر یا مالک برای حق تقدم در اجاره یک ملک تجاری یا حق استفاده از نام، شهرت و جایگاه آن مکان پرداخت می‌کند. سرقفلی در قانون ایران به عنوان یک حق مالی معتبر شناخته شده است که می‌تواند توسط مستأجر یا مالک مطالبه شود.

مطالبه حق سرقفلی: به معنای درخواست قانونی مستأجر برای دریافت مبلغ سرقفلی از مالک یا خریدار جدید ملک است. این حق به مستأجر اجازه می‌دهد تا در صورت پایان مدت اجاره یا انتقال مالکیت ملک، مبلغی را به عنوان سرقفلی دریافت کند.

مستأجر: فردی که به موجب قرارداد اجاره، حق استفاده از ملک تجاری را به دست آورده است.

مالک: فردی که صاحب قانونی ملک تجاری است و می‌تواند آن را اجاره دهد یا به فروش برساند.

دعوی مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه، دعوایی است که مستاجر ملک تجاری، جهت دریافت سرقفلی و حق کسب و پیشه، به نرخ عادله روز، علیه مالک، طرح کرده و از شرایط آن، برای حق کسب و پیشه، می توان به تخلیه ملک به علت احداث ساختمان جدید و یا نیاز شخصی مالک، و برای سرقفلی، به پرداخت وجه سرقفلی در ابتدای اجاره، اشاره نمود.

2. توضیح مطالبه حق سرقفلی با ذکر یک مثال

فرض کنید آقای “حسین” یک مغازه تجاری را از آقای “علی” اجاره کرده است و در ابتدای قرارداد، مبلغی به عنوان سرقفلی به علی پرداخت کرده است. پس از چندین سال، مالک تصمیم به فروش مغازه می‌گیرد و به حسین اطلاع می‌دهد که باید محل را تخلیه کند.

حسین به عنوان خواهان به دادگاه مراجعه می‌کند و درخواست مطالبه حق سرقفلی را مطرح می‌کند. او ادعا می‌کند که به دلیل پرداخت مبلغ سرقفلی در ابتدای قرارداد، حق تقدم در اجاره مجدد ملک یا دریافت مبلغ سرقفلی از مالک جدید را دارد. دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، در خصوص پرداخت یا عدم پرداخت سرقفلی تصمیم‌گیری می‌کند.

3. بررسی شرایط مطالبه حق سرقفلی

برای ثبت دادخواست مطالبه حق سرقفلی، شرایط زیر باید فراهم باشد:

1. وجود قرارداد اجاره: خواهان باید قرارداد اجاره‌ای که در آن مبلغ سرقفلی ذکر شده است، به دادگاه ارائه کند. (اجاره تا قبل از قانون روابط موجر و مستاجر سال 76، منعقد شده باشد.)
2. پرداخت مبلغ سرقفلی: مستأجر باید ثابت کند که در ابتدای قرارداد، مبلغی را به عنوان سرقفلی به مالک پرداخت کرده است.
3. مدارک و مستندات معتبر: ارائه مدارک و مستنداتی نظیر رسید پرداخت سرقفلی یا گواهی شهود ضروری است. (اجاره مربوط به ملک تجاری باشد.)
4. عدم تخلف مستأجر: مستأجر باید ثابت کند که در مدت اجاره، هیچ‌گونه تخلفی مرتکب نشده است که موجب فسخ قرارداد شود.

ادله اثبات دعوی حقوقی مطالبه حق سرقفلی

برای اثبات دعوی مطالبه حق سرقفلی، می‌توان از ادله زیر استفاده کرد:

1. قرارداد اجاره: ارائه نسخه اصلی قرارداد اجاره که در آن به پرداخت سرقفلی اشاره شده است.
2. رسید پرداخت سرقفلی: مدارک و رسیدهایی که نشان‌دهنده پرداخت مبلغ سرقفلی به مالک است.
3. شهادت شهود: افرادی که در زمان پرداخت سرقفلی حضور داشته‌اند و می‌توانند شهادت دهند.
4. استشهاد محلی: در صورت وجود اختلاف بر سر میزان یا شرایط پرداخت سرقفلی، استشهاد محلی می‌تواند به دادگاه کمک کند.

قدم به قدم ثبت دادخواست مطالبه حق سرقفلی

• مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی به همراه مدارک فوق الذکر.
  • در صورت نیاز ثبت نام در سامانه ثنا.
  • فایل دانلود شده را از طریق شبکه های مجازی “مانند ایتا، روبیکا، سروش، آی گپ”  به شماره دفتر خدمات قضایی مربوطه ارسال نمایید و منتظر فرا رسیدن نوبت خود باشید.
  • ثبت شکایت  و اخذ پرینت شکایت   ثبت شده.
  • منتظر دریافت پیامک مبنی به “ثبت شکایت به شماره 140352555542552525” باشید.
  • پیامک دوم مبنی بر “ارجاع پرونده به شماره 14025114658412156 به شعبه دادگاه” برای شما ارسال خواهد شد.

  • پیامک سوم مبنی بر  “ابلاغیه به شماره 1403587855131586 در سامانه ابلاغ قرار گرفت” را شما ارسال خواهد شد. با دریافت پیامک مزبور به سامانه ثنا مراجعه و ابلاغیه را مشاهده نمایید.

جدول دانلود فایل های مرتبط

نکته ای که لازم است مورد توجه قرار گیرد، آن است که برای ورود به سایت عدل ایران، لازم است از مرورگر های معرفی شده توسط قوه قضاییه ، از جمله مرورگر کروم، استفاده شده و همچنین، مرورگر دستگاه فرد، به روزرسانی شده باشد تا با پیغام خطای ورود، مواجه نشود. 

تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه

یکی از دعاوی که در رابطه با املاک تجاری، مطرح شده، دعوی مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه می باشد. از آنجا که این دعوا، یک دعوی تخصصی بوده، ممکن است این سوال، برای بسیاری از مالکین و مستاجرین املاک تجاری، مطرح شود که دعوی مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه چیست؟ پیش از آنکه به این سوال، پاسخ داده و دعوای مزبور و شرایط آن را بررسی کنیم، بهتر است تا مفهوم سرقفلی و حق کسب و پیشه را با توجه به قوانین روابط موجر و مستاجر سال 1356 و 1376، تعریف کرده و سپس، دعوی مطالبه این حقوق را بررسی کنیم.

حق کسب و پیشه که در قانون روابط موجر و مستاجر سال 56، مورد تصویب قانون گذار قرار گرفته است، به این معنی بوده که در ازای فعالیت مستمر مستاجر در ملک تجاری و جذب مشتری، از آنجا که جذب مشتریان ثابت، باعث افزایش ارزش ملک می گردد، یک حق مالی متناسب با این ارزش، به مستاجر تعلق گرفته که حق کسب و پیشه نام دارد.

همچنین، از آنجا که با گذر زمان و گسترش فعالیت تجاری مستاجر و افزایش مشتریان، ارزش ملک نیز افزایش می باید، ارزش حق کسب و پیشه نیز با گذر زمان، افزایش یافته و در صورت وجود شرایط پرداخت، به نرخ روز محاسبه می شود.

نحوه طرح دعوی تجویز انتقال منافع سرقفلی به غیر، بدین صورت بوده که در فرض وجود شرایط قانونی، نظیر نداشتن حق انتقال سرقفلی و عدم رضایت موجر به انتقال، مستاجر، باید پس از ارسال اظهارنامه برای موجر، جهت ثبت دادخواست دعوا، به یکی از دفاتر خدمات قضایی، مراجعه نماید.

اما، سرقفلی که در قانون روابط موجر و مستاجر سال 76، مورد پذیرش قانون گذار قرار گرفته، به این معنی است که هرگاه، موجر در مقابل اجاره دادن ملک تجاری، مبلغی را تحت عنوان سرقفلی، از مستاجر دریافت کند یا در ضمن اجاره، حقوقی، مانند تمدید اجباری اجاره را برای مستاجر، برقرار کند، مستاجر در هنگام تخلیه ملک، می تواند مبلغی را به عنوان سرقفلی، از موجر، دریافت کرده که این مبلغ نیز به نرخ روز، محاسبه می گردد.

حال، با توجه به تعریفی که از دو حق کسب و پیشه و سرقفلی، ارائه شد، می توانیم به این سوال پاسخ دهیم که دعوی مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه چیست. در پاسخ به این سوال، باید گفت، دعوی مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه، دعوایی است که مستاجر ملک تجاری، در صورت وجود شرایط قانونی و با تقدیم نمونه دادخواست آن دعوا، ارزش مالی معادل حق سرقفلی یا کسب و پیشه خود را از مالک ملک، مطالبه کرده که این ارزش، با ارجاع موضوع به کارشناس رسمی دادگستری، به نرخ روز، محاسبه شده و مورد حکم، قرار می گیرد.

هزینه دعوی مطالبه حق سرقفلی و حق کسب و پیشه

مساله مهم دیگری که در رابطه با طرح دعوی مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه، لازم است تا به آن، پرداخته شده و مورد توجه خواهان این دعوا قرار گیرد، بحث هزینه ای است که خواهان برای اقامه دعوای خود، ملزم به پرداخت آن می باشد. از این رو در ادامه، به توضیح هزینه طرح دعوی مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه، می پردازیم.

اصلی ترین هزینه ای که باید برای طرح دعوی مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه، پرداخت شود، هزینه دادرسی این دعوا بوده که مطابق هزینه دادرسی و تعرفه خدمات قضایی اعلام شده از سوی قوه قضاییه، برای مرحله بدوی، 3/5 درصد، واخواهی و تجدیدنظر، 4/5 درصد و برای مرحله فرجام و اعاده دادرسی نیز 5/5 درصد ارزش سرقفلی می باشد.

علاوه بر این، خواهان باید هزینه کارشناسی را جهت تعیین ارزش سرقفلی و حق کسب و پیشه به نرخ روز را نیز پرداخت کرده و در صورت اعتراض به مبلغ تعیین شده، هزینه کارشناسی سه نفره و سپس، پنج نفره را نیز پرداخت نماید.

به علاوه، هزینه دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی نیز باید مورد توجه قرار گیرد که برای ثبت دادخواست، 41 هزار تومان و اضافه کردن پیوست ها و مدارک، هر صفحه 4 هزار تومان بوده و سایر هزینه های فرعی که شامل تایپ دادخواست و پرینت اوراق می باشد.